Anadolu'nun Gözyaşları, büyük çoğunluğu 1830–1922 yılları arasında, Anadolu'nun çeşitli bölgelerinden, farklı yöntemlerle yurtdışına götürülmüş, günümüzde Avrupa ve ABD'deki müzelerde sergilenen tarihi ve kültürel eserlerimizin bugüne dek hazırlanmış en kapsamlı envanterini sunuyor.
Yaşar Yılmaz, yaklaşık yedi yıl önce kendisine yönelttiği "Yurtdışında kaç tarihi eserimiz var; ülke dışına götürülmüş eserlerimize ilişkin bir çalışma var mı?" sorularına yanıt ararken başladığı araştırma sonucunda bu eserlerin peşine düştü ve Batı'daki belli başlı müzeleri gezerek kitabı oluşturan bu özel envanteri derledi.
Yılmaz'ın yaptığı inceleme ve araştırmalar sonucunda ortaya çıkan sonuç ana hatlarıyla şöyle idi: Batılı ülkelerden ABD, Avusturya, İngiltere, Almanya, Fransa ve Yunanistan kendi girişimleriyle Anadolu'dan eserler taşımış ülkelerdir. Hollanda, Danimarka, Vatikan ve Rusya gibi ülkeler ise eserlerin çoğunu Anadolu'da kazılar yapmak yerine dolaylı yollarla elde etmişlerdir. Amerikalıların da 1880'lerden sonra kazılara katıldığı, Osmanlı'nın bu son döneminde kültür varlıklarımız her bakımdan savunmasızdı. Charles Fellows, Charles Texier, Carl Humann gibi gezgin ve araştırmacıların öncülüğünde Batılılar, günlüklerinde ve gezi notlarında da ayrıntılı olarak aktardıkları gibi, çok sayıda tarihi ve kültürel eser ile arkeolojik kalıntıyı ülkelerine taşıdılar. Götürülen bu eserler, örneğin Avusturya'da Ephesos Museum, Almanya'da Pergamon Museum adında, Efes ve Bergama eserlerinin sergilendiği müzeler kurmaya yetecek kadar çoktur.
Yaşar Yılmaz, amatör bir araştırmacı tutkusuyla çıktığı bu yolda, yoğun emek harcayarak 10'dan fazla ülkede, 50'yi aşkın müzeyi gezdi. Kendi olanaklarıyla gerçekleştirdiği, üç yıla yakın süren bu seyahatleri boyunca Anadolu topraklarından götürülmüş ve günümüzde birçok Batı müzesine büyük değer ve zenginlik katan tarihi eserleri yerinde inceleyerek envanter numaralarıyla belgeledi.
Anadolu'nun Gözyaşları'nda söz konusu eserlerin Batılılarca keşfi, taşınma öyküleri ve ülkemizdeki tarihi eser algısı Osmanlı'nın son döneminde Anadolu'da keşif ve kazı çalışmaları yürütmüş yabancı gezgin ve araştırmacıların notlarından, günlüklerinden, tarihi belgelerden yararlanılarak anlatılıyor.
Günümüzde Batı müzelerinde Hitit, Likya, Urartu, Doğu Roma, Selçuklu, Osmanlı vb. pek çok Anadolu medeniyetinin ürettiği, sayıları on binlerle ifade edilebilecek eser sergileniyor. Anadolu'nun Gözyaşları, basit mutfak gereçlerinden değerli takılara, mermer ve bronz yontulardan dev boyutlu anıt mezarlara, mozaiklerden halılara, savaş aletlerinden cami mihraplarına uzanan çeşitlilikteki eserlerden özgün örneklere yer veriyor. (YEM Yayınları, haberler.com)
Yaşar Yılmaz, Anadolu’nun Gözyaşları, YEM Yayınları 2015